छन्द : शिखरिणी + शार्दूलवीक्रीडित
शयौँ पीडा झेल्दै हरतरहका ती दुख गरी
सही थुप्रै बाधा नवजुनि दिलाई तनभरि ।
जली आफू प्यारो शिशुकन बचाई पिरतीले
सधै पूज्या देवी अतिशय महत्ता मन हुने ।१।
छ आमाको गाथा न त कथनले सक्छु म रति
"कुपुत्रो जायेत क्वचिदपि कुमाता नभवति ।"
नपुग्ने भो कापी अनि कलमले वर्णन गरी
कतै छैनन् आमासरि सुख दिने यो जगभरि ।२।
सबै धर्ती हेरेँ वरपर म संसार भरमा
न आमा जत्तिको सहन सकने क्वै छ जगमा ।
नसाटेरै मिल्ने न अरुहरुको स्थान पुगने
अहा आमा शब्दै सुमधुर छ मीठो रस हुने ।३।
सबैभन्दा प्यारो जगत भरमा हुन्छ जननी
बिना आमा काहीँ पनि जगतमा सृष्टि नहुनी ।
मनै हो आमाको करुणरस जैले भरि हुने
सदा चिन्ता प्यारा शिशुहरु बनून् मा अडिदिने ।४।
आमाको ममता अपार सहसा पाइन्न काहीँ पनि
आमाको महिमा छ उच्च यशसा सर्वोच्चतामा अनि ।
आमाको तुलना कदापि अरु झै बन्दैन बह्माण्डमा
आमा ढोग हसाउ चित्त उनको ~ यात्रा सबै धाममा ।५।
जन्माई नवचेतना भरिदिने कस्तो छ है सिर्जना
आफ्नै प्राण भरेर सन्तति सबै हुर्काउने चाहना ।
हो मातृत्व महान विश्वभरमा वात्सल्यता सुन्दर
आमा धन्य विशाल उच्च रचना यो सृष्टि झैं के छ र ।६।
आमा बन्नु छ कष्ट ती प्रशवका पीडा कयौँ बिर्सिई
आफ्नो रोदन बिर्सदै नवपिढी सन्तान चिन्ता लिई ।
मायामा समता सबैमा ममता सन्तानका खातिर
पीडा प्यास र रोग भोक नभनी सन्तानकै हो पिर ।७।
यो नारीत्व अपूर्ण हुन्छ यसमा मातृत्व छैनन् भने
नारीको सुखसार भन्नु सब यैँ मातृत्वमा हुन्छ रे ।
आमाको हर देन हो भुवनकै उत्कृष्ट यो जिन्दगी
बिग्रेमा मन बिर्सिएर म कतै पुत्रत्व जाने छ कि ? ८?
लेखी लेख्न सकिन्न गानगुण यी आमा र मातृत्वका
हाम्रो जीवनका प्रगाढ रस यी सन्तोष आनन्दका ।
चिन्ता छन् मनमा खुशी तर सदा देखिन्न चिन्ता अनि
यो सन्तोष समान छैन अरु क्यै ब्रह्माण्ड भर्मा पनि । ९।
मात्री स्नेह समान शुद्ध रस यो पाइन्न धर्तीभरि
ठूलो त्याग निस्वार्थ भाव शिशुका संताप सारा हरी ।
चिन्ता केवल सन्तती अघि बढून् बैरी सबै नष्ट भै
बाटोमा पदठेस सुन्नु नपरोस् सर्वोन्नती होस् सधै ।१०।
आमा काख समान आशन सुनै गद्दी कहाँ पो छ र
आमा गास कपास बास शिशुको सम्पूर्णताको घर ।
खानी हो ममता र स्नेहहरुको निस्वार्थ सर्वोपरी
आमाका गुण यी सकिन्न कहिलै लेखेर वर्णन् गरी । ११।
२०६५-११-१८
